تفاوت شوره و خشکی پوست سر به همراه راه درمان

شوره و خشکی پوست سر، دو مشکل بسیار شایعی هستند که شباهت زیادی با هم داشته و اغلب با هم اشتباه می‌شوند. دانستن تفاوت شوره سر و خشکی پوست سر از این جهت اهمیت دارد که هرکدام از این دو مشکل علل و علائم مختص به خود را دارند.

برای دانستن تفاوت شوره و خشکی پوست سر، ابتدا باید علائم و نشانه‌های آن‌ها را به خوبی بشناسید. یکی از راه‌های تشخیص این دو مشکل، توجه به شکل و اندازه ضایعات است. در شوره سر، ضایعات بزرگتر هستند و حالتی چرب دارند. دیگر تفاوت شوره و خشکی پوست سر، در رنگ پوسته‌ها است. ضایعات ناشی از شوره، گاهی رنگی متمایل به زرد دارند. در خشکی پوست سر، پوسته‌ها سفید رنگ هستند.

در مقابل، پوسته‌های ناشی از خشکی پوست سر حالتی خشک‌تر و کوچک‌تر دارند. همچنین در خشکی پوست سر، بیمار در سایر نواحی بدن خود هم علائمی از خشکی پوست را نشان می‌دهد. در مقابل در شوره سر، پوست ممکن است قرمز، پوسته‌دار و کمی چرب باشد. این ویژگی‌ها به پزشک کمک می‌کند تا این دو مشکل را از هم افتراق دهد.

در این مطلب از وب‌سایت گلرنگ، شما را با علل و علائم شایع شوره و خشکی پوست سر بیشتر آشنا می‌کنیم.

علت و نشانه‌های شوره سر چیست؟

پوست سر هم مانند پوست بقیه قسمت‌های بدن، سلول‌های شاخی مرده را دفع می‌کند. شوره سر زمانی رخ می‌دهد که این روند سرعت بیشتری پیدا کند. شوره سر، در واقع همان سلول‌های مرده پوست است. این بیماری مسری یا خطرناک نیست، اما می‌تواند از نظر زیبایی باعث نگرانی فرد شود.

هرچه سرعت دفع سلول‌های مرده سریع‌تر شود، شدت شوره سر هم بیشتر می‌شود. برخی عوامل محیطی و خارجی، همانند استرس‌های روانی، می‌توانند شدت شوره سر را بیشتر کنند. پزشکان هنوز به طور دقیق نمی‌دانند که عامل شوره سر چیست، با این حال برخی فرضیه‌ها در رابطه با علت ایجاد شوره سر مطرح شده است:

• عفونت‌های قارچی پوست سر
• لیپیدها و چربی‌های ترشح شده از پوست سر
• حساسیت به برخی مواد، مانند شامپوها یا محصولاتی که برای حالت دادن و زیبایی موها استفاده می‌شوند.

ممکن است این سه عامل در کنار هم باعث تشدید و بدتر شدن شوره سر شوند. به عنوان مثال، افرادی که دچار عفونت قارچی پوست سر هستند، اگر پوست حساس یا پوست  سر بسیار چرب داشته باشند، ممکن است، شوره سرشان در اثر ابتلا به عفونت قارچی بدتر شود.

قارچی به نام مالاسزیا، جزئی از فلور طبیعی پوست سر بسیاری از افراد است. این قارچ به طور طبیعی روی پوست سر زندگی کرده و اغلب باعث هیچ مشکلی هم نمی‌شود. با این حال، در افراد مبتلا به شوره سر، این قارچ باعث پوسته‌پوسته شدن و تحریک پوست سر می‌شود. این تحریک ممکن است به دلیل نحوه تعامل قارچ با عوامل دیگر باشد.

مطالعات مختلف نشان داده‌اند که رابطه نزدیکی میان وجود برخی باکتری‌های خاص روی پوست سر و ابتلا به شوره سر وجود دارد.

شوره سر می‌تواند باعث خارش شدید پوست سر شود. پوسته‌ریزی و سایر علائم شوره سر در فصول سرد و خشک سال، و در مواقع استرس‌های شدید روانی تشدید می‌شود.

درمان شوره سر

شوره سر در بسیاری از موارد نیاز به درمان طولانی‌مدت دارد. برای انواع خفیف شوره سر، توصیه به استحمام مرتب و شستن سر با شامپوهای معمولی می‌شود. اگر این راه‌حل مشکل شما را حل نکرد، می‌توانید از شامپوهای مخصوص و دارویی استفاده کنید. این شامپوها را باید دو تا سه بار در هفته استفاده کرد. در سایر روزها می‌توانید از شامپوهای معمولی استفاده کنید.

شامپوهای مورداستفاده برای درمان شوره سر، بر اساس ماده دارویی که دارند دسته‌بندی می‌شوند:

• پیریتیون روی: پیریتیون روی یک عامل ضد باکتریایی و ضد قارچی است، و به درمان شوره سر کمک می‌کند.
• ذغال سنگ: تار یا قطران ذغال سنگ، سرعت مرگ سلول‌های پوستی را کند می‌کند. این شامپوها ممکن است در افرادی که موهای روشنی دارند، باعث تیره شدن موها شوند. یکی دیگر از عوارض آن‌ها، ایجاد حساسیت به نور آفتاب است.
• سالیسیلیک اسید: سالیسیلیک اسید، می‌تواند پوسته‌ها و شوره سر را نابود کند.
• سلنیوم سولفات: این ترکیب نیز خاصیت ضدقارچی دارد. تغییر رنگ پوست سر و موها، از عوارض این درمان است.
• کتوکونازول: شامپوی کتوکونازول، خاصیت ضدقارچی دارد، و به همین دلیل می‌تواند قارچ ایجادکننده شوره روی پوست سر را از بین ببرد.
• فلوکینولون: این شامپوها حاوی موادی هستند که خاصیت ضدالتهابی داشته، و در نتیجه در درمان خارش و کاهش تحریک پوستی مؤثرند.

از دیگر روش‌هایی که به کنترل و درمان شوره سر کمک می‌کند، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• کنترل استرس: قبلاً گفتیم که یکی از دلایل شوره سر استرس است. استرس و فشار روانی می‌تواند علائم شوره سر را تشدید کند.
• رژیم غذایی سالم:  داشتن رژیم غذایی سالم، حاوی مقادیر مناسبی از روی و ویتامین B، در درمان شوره سر کمک‌کننده است.
• محصولات مو: مهم است که اگر شوره سر دارید، استفاده از محصولات زیبایی و حالت‌دهنده‌های مو را تا زمان بهبودی محدود کنید.

علت و نشانه‌های خشکی پوست سر چیست؟

خشکی پوست می‌تواند در هر قسمتی از بدن، از جمله پوست سر ایجاد شود. علت خشکی پوست  سر، تبخیر و دفع سریع آب از پوست است.

از علائم خشکی پوست سر، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسته‌پوسته شدن
• لکه‌های خارش‌دار
• سوزش پوست  سر
• خارش شدید

در بسیاری از موارد، علت خشکی پوست سر مشکل مهمی نیست و نباید برای آن نگران بود. رطوبت کم و گرمای زیاد محیط، از علل شایع خشکی پوست سر هستند.

برخی از افراد بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند:

• افرادی که بالای ۴۰ سال سن دارند.
• افرادی که پوست قهوه‌ای، سیاه یا بسیار روشن دارند.
• افرادی که در آب‌وهوای سرد زندگی می‌کنند.
• افرادی که سیگار می‌کشند.

در برخی موارد، علت خشکی پوست سر، یک بیماری زمینه‌ای مهم است که نیاز به پیگیری و درمان پزشکی دارد:

• درماتیت آتوپیک: در درماتیت آتوپیک، تماس با یک ماده حساسیت‌زا، باعث خشکی پوست سر می‌شود. این مشکل بیشتر در کودکان دیده می‌شود.
• درماتیت تماسی: درماتیت تماسی به واکنش پوست در اثر تماس با یک ماده خاص است.
• پسوریازیس پوست سر: پسوریایزیس یک بیماری التهابی پوستی است که در ۵۰ درصد موارد پوست سر را هم درگیر می‌کند.

از علل دیگر خشکی پوست سر می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ننوشیدن آب کافی
• استفاده از شوینده و شامپوهای نامناسب
• حمام طولانی و دوش آب گرم
• زندگی در آب‌وهوای سرد و خشک
• استفاده از منابع حرارتی مصنوعی مانند: گرمایش مرکزی و اجاق‌های هیزمی که هوا را خشک می‌کنند.

درمان خشکی پوست سر

نحوه درمان خشکی پوست سر به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، اصلاح سبک زندگی و رعایت یک سری عادات سالم کمک‌کننده است:

• در طول روز حتماً آب کافی بنوشید.
• داشتن خواب سالم و کافی.
• مصرف نوشیدنی‌هایی مانند: الکل، و نوشیدنی‌های حاوی کافئین را محدود کنید. این نوشیدنی‌ها می‌توانند خشکی پوست سر را تشدید کنند.
• از شامپوها و محصولات لطیف که مناسب موهای شما باشند، استفاده کنید.

همان‌طور که گفتیم، بخش مهمی از درمان خشکی پوست سر به درمان بیماری زمینه‌ای عامل آن بستگی دارد. درماتیت آتوپیک (حساسیتی) و پسوریازیس، دو بیماری شایعی هستند که می‌توانند باعث خشکی پوست سر شوند:

• درماتیت تماسی: توصیه پزشکان این است که افراد مبتلا به درماتیت تماسی از مواجهه با مواد و محرک‌هایی که باعث تشدید علائم آن‌ها می‌شود، خودداری کنند. این محرک‌ها در هر فرد متفاوت هستند، با این حال، اجتناب از محرک‌های شایعی مانند: برخی از انواع صابون‌ها و مواد شوینده، محصولات مراقبت از مو، تعریق زیاد و استرس‌های روانی، به همه بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک توصیه می‌شود. گاهی اوقات پزشک برای درمان انواع شدیدتر درماتیت آتوپیک، کرم‌ها و محلول‌های موضعی، یا داروهای تنظیم‌کننده عملکرد سیستم ایمنی را تجویز می‌کند.
• پسوریازیس: برای درمان خشکی پوست سر ناشی از پسوریازیس، می‌توان از محلول‌ها و شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک و ذغال سنگ استفاده کرد. بعضی از این محصولات بدون نسخه پزشک هم قابل تهیه هستند. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است فتوتراپی را پیشنهاد کند. در این روش، از اشعه ماوراء بنفش برای درمان پسوریازیس استفاده می‌شود. داروهای ضدالتهاب و داروهای تنظیم‌کننده عملکرد سیستم ایمنی هم در درمان پسوریازیس مؤثر هستند.

در کنار این درمان‌ها، می‌توان از برخی درمان‌ها و روش‌های خانگی هم برای درمان خشکی پوست سر کمک گرفت:

•  روغن نارگیل: روغن نارگیل به رطوبت بیشتر پوست سر کمک کرده و با دارا بودن خواص ضد باکتریال و ضدقارچی، به پیشگیری از بروز عفونت کمک می‌کند. برای استفاده از روغن نارگیل، کافی است مقداری از آن را روی پوست سر خود مالیده و پس از ۱۰ دقیقه آبکشی کنید.
• آلوئه‌ورا: رطوبت‌رسانی به پوست سر و خواص ضدالتهابی آلوئه‌ورا می‌تواند به درمان خشکی پوست سر کمک کند. برای استفاده از آلوئه‌ورا، باید مقداری از آن را روی پوست سر قرار داده، و پس از ۱۰ دقیقه آبکشی کنید. استفاده از مکمل‌های خوراکی آلوئه‌ورا هم کمک‌کننده است.
• آووکادو: آووکادو حاوی اسیدهای چرب غیراشباع است که از پوست سر محافظت کرده و آبرسانی به آن را بهبود می‌بخشند. می‌توانید هم خود آووکادو و هم از مکمل‌های آن استفاده کنید یا روغن آووکادو را به طور مستقیم به پوست سر خود بمالید.

جمع‌بندی

در این مطلب به تفاوت شوره سر و خشکی پوست سر پرداختیم. در ادامه نیز راه‌های درمان آن‌ها را بیان کردیم. در صورت داشتن هر گونه سوال می‌توانید در بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید.